Ο καλός «παίκτης» αρχίζει από το… πιάτο

Ψυχραιμία, δυνατή μνήμη, οξυδέρκεια, αντοχή, σταθερή απόδοση, «καθαρό» μυαλό και, φυσικά, τύχη: αυτά είναι τα χαρακτηριστικά ενός καλού χαρτοπαίκτη που έχει όλες τις πιθανότητες με το μέρος του να σηκωθεί νικητής αύριο βράδυ από την πράσινη τσόχα…

Αν και για την τύχη δεν μπορεί κανείς να κάνει πολλά – ή την έχει ή δεν την έχει – για όλα τα άλλα μπορεί να αξιοποιήσει τα δεδομένα της νευροεπιστήμης σε συνδυασμό με αυτά της διατροφής.

Το τρίπτυχο της… αποτυχίας είναι ο συνδυασμός του άδειου στομαχιού με αλκοόλ και τσιγάρο, ενώ αντιθέτως λίγο και καλό φαγητό, με κάποιον χυμό, άφθονο νερό και λίγη καφεΐνη μπορούν να βοηθήσουν.

Όπως εξηγεί ο κλινικός διαιτολόγος-βιολόγος Χάρης Δημοσθενόπουλος, προϊστάμενος του Διαιτολογικού Τμήματος του Λαϊκού Νοσοκομείου Αθηνών, για να αποδίδουμε καλά σε οτιδήποτε έχει αυξημένες νοητικές απαιτήσεις - και τα χαρτιά σίγουρα ένα από αυτά – είναι απαραίτητη η τροφοδοσία του εγκεφάλου με όλα τα θρεπτικά συστατικά που την ενισχύουν.

Τα κυριότερα από αυτά τα συστατικά είναι τα εξής:

* Γλυκόζη: Η πρόσληψή της από τροφές όπως τα δημητριακά και τα αμυλούχα τρόφιμα (ρύζι, ζυμαρικά, ψωμί, πατάτες, δημητριακά πρωινού), καθώς και τα απλά σάκχαρα (μέλι, μαρμελάδα), ενισχύει τις εγκεφαλικές λειτουργίες, προσφέροντας στον οργανισμό την ενέργεια που του χρειάζεται.

Επιπλέον, η γλυκόζη, που αποτελεί το βασικό συστατικό της σουκρόζης (ζάχαρης) και των άλλων υδατανθράκων, συμβάλει στην παραγωγή σεροτονίνης. Η σεροτονίνη είναι μια χημική ουσία του εγκεφάλου που παίζει καθοριστικό ρόλο στη μετάδοση μηνυμάτων μεταξύ των νευρικών κυττάρων (γι’ αυτό αποκαλείται νευροδιαβιβαστής) και συμμετέχει στη διατήρηση της μνήμης και στην καλύτερη ψυχική διάθεση (αποκαλείται και ορμόνη της ευεξίας).

Συνεπώς, η συστηματική και σωστή κατανάλωση υδατανθράκων μπορεί να εφοδιάσει τον εγκέφαλο με την κατάλληλη ποσότητα ενέργειας αλλά και τα «καύσιμα» που απαιτούνται για σκέψη-«ξυράφι».

* Αντιοξειδωτικές ουσίες. Φρούτα και λαχανικά, είτε ολόκληρα είτε ως χυμοί, τροφοδοτούν τον εγκέφαλο με γλυκόζη αλλά και με αντιοξειδωτικές ουσίες που βελτιώνουν τη μνήμη.

* Βιταμίνες του συμπλέγματος Β: Η ικανοποιητική κατανάλωση βιταμινών του συμπλέγματος Β έχει διαπιστωθεί ότι προστατεύει την νοητική οξύτητα και τη μνήμη. Τo παντοθενικό οξύ (βιταμίνη Β5), λ.χ., συμμετέχει στην παραγωγή της ακετυλοχολίνης – της χημικής ουσίας που είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά ερεθισμάτων στα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου και δυναμώνει τη μνήμη. Οι καλύτερες πηγές βιταμίνης Β5 είναι τα καρύδια και οι σπόροι.

Τρόφιμα όπως το άπαχο γάλα, το άπαχο γιαούρτι αλλά και τα δημητριακά ολικής άλεσης, που περιέχουν διάφορες βιταμίνες του συμπλέγματος Β (όπως η Β12, η Β6 και το φολικό οξύ), επίσης ασκούν ανάλογες επιδράσεις στη μνήμη, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες.

Μικρά μυστικά

Εκτός από τα παραπάνω, σημαντικά για «φρέσκο» και σε εγρήγορση μυαλό είναι τα εξής:

* Να είστε ξεκούραστοι. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς επιστήμονας για να ξέρει πως όταν είναι άυπνος ή εξαντλημένος, το μυαλό του δεν λειτουργεί.

* Να κάνετε μικρά και τακτικά γεύματα. Μελέτες έχουν δείξει πως ο προγραμματισμός των γευμάτων παίζει ρόλο στην ενίσχυση της μνήμης. Το ξεκίνημα της ημέρας με ένα πλήρες και δυναμωτικό πρωινό, με χαμηλά λιπαρά και πλούσιους υδατάνθρακες, έχει φανεί από πολλές μελέτες ότι χαρίζει δυνατή μνήμη, γρήγορη σκέψη και εγρήγορση. Επίσης οι σταθερές ώρες των γευμάτων δίνουν τη δυνατότητα στον παίκτη να μεταβολίζει καλύτερα τη γλυκόζη και να μην «ξεμένει» από εγκεφαλική ενέργεια.

* Να είστε καλά ενυδατωμένοι. Αν και το περιβάλλον της χαρτοπαιξίας συνήθως απαιτεί το αλκοόλ, είναι σίγουρο πως μόνο η πρόσληψη νερού μπορεί να κρατήσει τον εγκέφαλο «καθαρό», δεδομένου ότι η αλκοόλη οδηγεί σε καταστολή και μειώνει την πνευματική ικανότητα, τη διαύγεια και την κρίση.

Τι να κάνετε

Τα προαναφερθέντα, πρακτικά σημαίνουν τα εξής:

* Μπείτε σε πρόγραμμα από σήμερα. Χρειάζεστε πέντε γεύματα σήμερα και άλλα τόσα αύριο, δηλαδή τρία κύρια και δύο σνακ, τα οποία καλό είναι να τα καταναλώνετε κάθε 3-4 ώρες, ώστε να είναι σταθερή η τροφοδοσία του οργανισμού σας με γλυκόζη. Φροντίστε επίσης να κοιμηθείτε καλά το βράδυ (τουλάχιστον οκτώ ώρες) και να μην ασχοληθείτε με δραστηριότητες που θα σας κουράσουν ή ακόμα χειρότερα θα σας εξαντλήσουν. Καλό είναι επίσης να κοιμηθείτε το μεσημέρι ανήμερα του παιχνιδιού.

* Να πίνετε πολλά υγρά. Τόσο την παραμονή, όσο και ανήμερα του παιχνιδιού, πρέπει να τροφοδοτήσετε τον οργανισμό σας με επαρκείς ποσότητες νερού, χυμών και φυσικών αφεψημάτων.

* Προσέξτε τι θα φάτε την τελευταία στιγμή. Περίπου μία ώρα πριν από το παιχνίδι φροντίστε να κάνετε ένα ελαφρύ γεύμα, ώστε ο εγκέφαλός να προμηθευτεί με τα 15-20 γραμμάρια σακχάρου που χρειάζεται για να λειτουργεί ομαλά, χωρίς όμως περιττά λιπαρά που κουράζουν τον οργανισμό και φέρνουν υπνηλία. Ελαφρύ γεύμα είναι λ.χ. μία σαλάτα λαχανικών (είναι πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος B) με λιγοστή σως και λάδι διότι τα πολλά λίπη επιβραδύνουν την πέψη, και μικρή ποσότητα υδατανθράκων (λ.χ. μια-δύο φέτες ψωμί ολικής αλέσεως).

* Προσοχή στη διάρκεια του παιχνιδιού. Αν έχετε πρόγραμμα να το… ξημερώσετε, φροντίστε κάθε 3-4 ώρες να τρώτε μικρά σνακ (ιδανικές επιλογές είναι μια χούφτα ξηροί καρποί ή 1 μελομακάρονο) ή να πίνετε ένα ποτήρι χυμό πορτοκαλιού ή να καταναλώνετε ένα καφεϊνούχο αναψυκτικό. Αυτά είναι αρκετά για να σας τονώνουν πνευματικά χωρίς να επηρεάζεται η απόδοσή σας.

* Το νου σας στο αλκοόλ. Προτιμότερο είναι να πιείτε ένα ποτό (καλύτερα ένα ποτήρι κόκκινο κρασί) με το ελαφρύ γεύμα μία ώρα πριν από το παιχνίδι, και στη διάρκεια του παιχνιδιού να περιορίσετε σε ένα ακόμα ποτό το πολύ (το οποίο βεβαίως θα πίνετε πολύ-πολύ αργά).

* Φροντίστε να αερίζεται καλά ο χώρος όπου παίζετε. Είναι απαραίτητο για να τροφοδοτείται με οξυγόνο ο εγκέφαλός σας

Tips

Δημητριακά, πατάτες, ψωμί, μπρόκολο, λάχανο, κουνουπίδι, κρέας, γαλακτοκομικά, ψάρι, φασόλια και ξηροί καρποί διεγείρουν την παραγωγή των χημικών ουσιών του εγκεφάλου που απαιτούνται για γρήγορη και καθαρή σκέψη.