Οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων, έχουμε συνηθίσει να παρουσιάζονται ως μια περίοδος όπου όλα είναι χαρούμενα, λαμπερά και άφθονα - σχεδόν μυθικά. Μερικές φορές, όμως, μια γιορτινή περίοδος έρχεται να διαλύσει τέτοιους μύθους, φέρνοντάς μας αντιμέτωπους με το γεγονός ότι η ζωή δεν είναι πάντα ή για όλους τόσο θορυβωδώς χαρούμενη και ‘τέλεια’ όσο έχουμε οδηγηθεί να πιστεύουμε.
Το άρθρο αυτό έχει ως θέμα τις Χριστουγεννιάτικες διακοπές σε σχέση με την κατάθλιψη. Σκοπός του είναι να δώσει χρήσιμες πληροφορίες για την κατάθλιψη και να προτείνει τρόπους που ενθαρρύνουν το βίωμα των γιορτινών αυτών ημερών σύμφωνα με τις προτιμήσεις και τις ανάγκες σου και λιγότερο με τα ‘πρέπει’ που καμιά φορά τείνουν να κυριαρχούν.
Τι συμβαίνει;
Έρευνες έχουν δείξει ότι η γιορτινή περίοδος των Χριστουγέννων μπορεί να είναι μέρες χαράς αλλά και πηγή αρνητικού άγχους για πολλούς ανθρώπους. Στατιστικά οι ενδοοικογενειακές συγκρούσεις αυξάνονται σε σχέση με τον υπόλοιπο χρόνο. Αυτή η περίοδος του χρόνου μπορεί να επιφέρει περισσότερο στρες, θόρυβο, άγχος και αναστάτωση απ’ ότι συνήθως. Ειδικά για τους ανθρώπους που ζουν μόνοι, τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά είναι μέρες μοναξιάς, ακόμα και απομόνωσης.
Από την άλλη, μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, που γιορτάζουν τα Χριστούγεννα, βιώνουν περισσότερη χαρά και ικανοποίηση από την πνευματική ή/και συναισθηματική διάσταση των γιορτών – π.χ. τα συμβολικά δώρα ή απλές πράξεις αγάπης, το να αφιερώσουν ποιοτικό χρόνο στη συνεύρεση με αγαπημένα πρόσωπα, τη χαλάρωση των διακοπών - παρά από αυτή καθ’ αυτή την υλική ή καταναλωτική πλευρά. Η υπερκατανάλωση προκαλεί πολλές φορές μεγάλο άγχος και οικονομική δυσχέρεια, που έχει αντίκτυπο και μετά το τέλος των γιορτών, όταν για παράδειγμα έρθουν οι νέοι λογαριασμοί των πιστωτικών καρτών.
Φαίνεται ότι μακρόχρονα οικογενειακά ή/και οικονομικά προβλήματα, προβλήματα εργασίας ή πένθος, θέματα σχέσεων ή προσωπικά ζητήματα έρχονται πιο έντονα στην επιφάνεια κατά την περίοδο των γιορτών. Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί η κατάθλιψη ή η καταθλιπτική διάθεση έχει υπολογιστεί ότι αυξάνεται σχεδόν κατά δέκα τοις εκατό την περίοδο αυτή.
Πώς μπορώ να ξέρω;
Όσο, λοιπόν, αφορά την κατάθλιψη, ένας στους τρεις ανθρώπους βιώνει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο μια φορά στη ζωή του. Αυτό σημαίνει ότι είναι σχεδόν αδύνατον κάποιος κοντινός σου άνθρωπος να μη βιώσει κατάθλιψη.
Οι περισσότεροι από εμάς ξέρουν πώς είναι κατά καιρούς να αισθάνεσαι τη διάθεσή σου πεσμένη. Όταν όμως αυτή η πεσμένη διάθεση συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, όταν αντί να βελτιώνεται χειροτερεύει και όταν αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά τη ζωή σου και να εισχωρεί ζημιογόνα στην καθημερινότητά σου, τότε ίσως είναι κατάθλιψη.
Τα περισσότερα είδη κατάθλιψης μπορούν να θεραπευτούν με σύγχρονες και αποτελεσματικές θεραπείες, όπως είναι ψυχολογικές θεραπείες (συμβουλευτική, ψυχοθεραπεία) ή/και με τη βοήθεια φαρμάκων σε κάποιες περιπτώσεις.
Πώς μπορείς να βοηθήσεις;
Στους ανθρώπους που βιώνουν κατάθλιψη μπορεί να τους είναι δύσκολο να ομολογήσουν ότι έχουν πρόβλημα και ότι χρειάζονται βοήθεια. Δώσε προσοχή στους φίλους και στην οικογένειά σου. Αν ανησυχείς για κάποιον δώσ’ του πολλές και κατάλληλες ευκαιρίες να σου μιλήσει. Προσκάλεσε αυτούς που φαίνονται να είναι απομονωμένοι σε ένα κοινωνικό γεγονός και συνέχισε να τους καλείς ακόμη κι αν αρνούνται.
Οι άνθρωποι που βιώνουν κατάθλιψη δεν έχουν τη διάθεση να βρεθούν με κόσμο ή δεν αισθάνονται ότι έχουν κάτι να συνεισφέρουν. Προσπάθησε να το καταλάβεις και να το αποδεχτείς και βοήθησέ τους να βρουν τρόπους να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Ενημερώσου από έγκυρες πηγές για την κατάθλιψη και υπενθύμιζέ τους ότι η κατάθλιψη θεραπεύεται. Ενθάρρυνέ τους να ζητήσουν επαγγελματική βοήθεια. Μην περιμένεις να γίνουν ‘ο παλιός τους εαυτός’ μέσα σε μια μέρα.
Δώσε το δικό σου χρώμα στα Χριστούγεννα
Σκέψου, λοιπόν, τρόπους να κάνεις δικά σου αυτά τα Χριστούγεννα, παρά να μπεις σε ένα χείμαρρο προσδοκιών και απαιτήσεων που είναι έξω από εσένα και που είναι πιθανόν, απλά να σε γεμίσουν υπερβολικό άγχος, πίεση και εν τέλει θλίψη ή θυμό.
Παρακάτω αναφέρονται μερικές προτάσεις που σαφώς είναι ενδεικτικές και μπορούν να εμπλουτιστούν με τις δικές σου:
Οι γιορτές των Χριστουγέννων τείνουν να συμβολίζουν την προσφορά στο συνάνθρωπο αλλά και στον εαυτό σου. Πρόσφερε ένα δώρο στον εαυτό σου με αγάπη. Μπορεί να είναι ακόμη και κάτι απλό όσο ένα φρέσκο μπουκέτο λουλούδια ή κάτι που σου αρέσει αλλά έχεις πολύ καιρό να το κάνεις για σένα. Μια πράξη φροντίδας και τρυφερότητας για σένα.
Οργάνωσε το χρόνο σου ανάλογα με τις ανάγκες σου, ώστε να αποφύγεις περιττές πιέσεις χρόνου και άγχος. Αν αισθάνεσαι ότι θέλεις απλά να κάτσεις σπίτι φέτος τις γιορτές, συζήτησέ το με τον σύντροφο ή την οικογένειά σου και αναζήτησε κοινό έδαφος για το πώς μπορεί να γίνει. Το ίδιο και στην περίπτωση που δεν θες να καθίσεις σπίτι σου αυτά τα Χριστούγεννα αλλά π.χ. θες να ταξιδέψεις κάπου που δεν έχεις ξαναπάει. Πιθανότατα του χρόνου ή σε κάποια άλλη γιορτή ή διακοπές να μπορείς να κάνεις αυτό που δεν έκανες φέτος.
Αν ‘πρέπει’ να κάνεις κάποιες επισκέψεις βάλε όρια και εκτίμησε πόσο χρόνο θα μπορούσες να αφιερώσεις σε αυτές. Σε κάποιες επισκέψεις ίσως θα ήθελες να περάσεις περισσότερο χρόνο, ενώ σε άλλες όχι. Και πάλι συζήτησέ το με όσους τους αφορά (π.χ. σύντροφο, οικογένεια, φίλους) και οργάνωσε ανάλογα το χρόνο σου.
Κράτησε κάποιο χρόνο για σένα . Οι μέρες των γιορτών μπορούν να αποστραγγίσουν την ενέργειά σου, ειδικά αν είσαι αυτός που οργανώνει, που κάνει όλες τις δουλειές ή που θέλει να τους ευχαριστήσει όλους. Είναι σημαντικό όταν υπάρχει υπερφορτισμένο κλίμα να δώσεις λίγο ήσυχο χρόνο στον εαυτό σου. Μπορείς να φύγεις για λίγο από το δωμάτιο ή το σπίτι. Τα Χριστούγεννα δεν έχουν να κάνουν με υπερβολικές προσδοκίες και ενοχές, ούτε με ασφυκτικό άγχος και εξαναγκασμούς. Δώσε στον εαυτό σου χρόνο και αγάπη για να μπορείς να προσφέρεις ανάλογα και στους γύρω σου το χρόνο και την αγάπη σου.
Αν καλείς εσύ στο σπίτι σου φέτος συγγενείς και φίλους για την ημέρα των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς, προσπάθησε να το κάνεις όσο πιο εύκολο γίνεται. Ακόμη κι αν δεν το συνηθίζεις, προσπάθησε να μοιραστείς τις δουλειές του σπιτιού, τα ψώνια και τις ετοιμασίες με την οικογένεια ή τους φίλους σου. Να θυμάσαι ότι δεν χρειάζεται να είναι όλα τέλεια – ο κυριότερος σκοπός είναι να περάσεις όμορφα με τους καλεσμένους σου.
Αποφορτίσου από τον υπερκαταναλωτικό χαρακτήρα των γιορτών. Δεν είναι απαραίτητο να αγοράσεις ακριβά δώρα ή δώρα για όλους. Αν υπάρχουν παιδιά, τα οποία βιώνουν πιο έντονα αυτές τις μέρες, ίσως μπορείς να πάρεις δώρα μόνο σε αυτά. Στους μεγαλύτερους μπορείς να κάνεις συμβολικά δώρα και να δώσεις μεγαλύτερη έμφαση στο πώς θα περάσετε όμορφα μαζί (π.χ. μια βραδιά παίζοντας επιτραπέζια παιχνίδια ή ως δώρο μπορείς να μαγειρέψεις ή να φτιάξεις ένα γλυκό). Μη διστάσεις να δωρίσεις ένα δώρο που σου έχουν κάνει αλλά δεν το θες ή δεν το χρειάζεσαι. Σε κάποιον άλλο ίσως φανεί χρήσιμο.
Για την παρασκευή σαπουνιού περιορίζομαι στη χρήση ελληνικού ελαιολάδου.
